Po pierwszej fali entuzjazmu jaka pojawiła się, gdy w polskich sklepach pokazały się słoiczki z olejem kokosowym, przyszedł czas na falę krytyki. W mediach pojawiło się szereg artykułów omawiających wady i zalety oleju kokosowego. Bez względu na różnorodność opinii ten rodzaj oleju ma tak szerokie zastosowanie i tyle walorów, że warto wpisać go na listę swoich zakupów.
Olej kokosowy, co to jest?
Olej kokosowy jest tłuszczem roślinnym, który otrzymuje się poprzez proces tłoczenia i rozgrzania kopry miąższu orzecha kokosowego. Najczęściej dostępny jest jako rafinat w postaci odkwaszonej i wybielonej. W stanie płynnym w kolorze żółtawym. Stały olej kokosowy topnieje w temperaturze 20–28 °C, a jego temperatura dymienia należy do jednej z najwyższych w rodzinie tłuszczów bo 185–205 °C.
Tak wysoka temperatura dymienia sprawia, że olej kokosowy stosuje się z powodzeniem do smażenia, pieczenia, szczególnie ciast oraz do wyrobu margaryny i czekolady. Z tego gatunku oleju korzysta też przemysł chemiczny do produkcji kwasów tłuszczowych oraz alkoholi, do wyrobu świec czy apretur, osnowy włókienniczej. Po olej kokosowy sięgnął też przemysł kosmetyczny, przede wszystkim ze względu na jego właściwości odżywcze, nawilżające i zapachowe.
Czy olej kokosowy jest zdrowy?
Aby zrozumieć argumenty na jakie powołują się zwolennicy i przeciwnicy oleju kokosowego używanego do smażenia potraw trzeba zdawać sobie sprawę z kilku właściwości olejów. Przede wszystkim ważne jest to, że budowę chemiczną olejów spożywczych tworzą trójglicerydy składające się z cząsteczki glicerolu i trzech cząsteczek kwasów tłuszczowych. A kwasy tłuszczowe z kolei mogą być:
- nasycone
- jednonienasycone
- wielonienasycone
Od tego z jakiego rodzaju tłuszczem ma się do czynienia zależy w jaki sposób będzie on metabolizowany w organizmie. Z grupy tej najgorzej na organizm wpływają kwasy nasycone, ponieważ sprawiają, że wątroba intensyfikuje produkcję lipoprotein, LDL, czyli tzw. złego cholesterolu. Każdy tłuszcz, który w temperaturze pokojowej posiada stałą konsystencję, tak jak olej kokosowy, oznacza, że jest on nasyconym kwasem tłuszczowym.
Średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe
Zwolennicy stosowania oleju kokosowego w kuchni powołują się na zawartość w oleju kokosowym średniołańcuchowych (w domyśle: zdrowszych) kwasów tłuszczowych, co jest prawdą. Jednak jest ich tam znikoma część, reszta to kwasy długołańcuchowe. Prawdą jest też, że średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe szybko się wchłaniają w organizmie i sprzyjają odchudzaniu. Ale przy tak niewielkiej ich ilości w tym produkcie, nie ma to wielkiego znaczenia dla procesu odchudzania.
Olej kokosowy w kosmetyce
Amatorzy smażenia z wykorzystaniem oleju kokosowego i posiadający prawidłowy LDL mogą go używać w umiarkowany sposób w swojej kuchni. Jednak znacznie korzystniejsze wykorzystanie olej kokosowy znalazł w przemyśle kosmetycznym, przede wszystkim za sprawą niezwykle cennych dla skóry właściwości. Cechy te olej zawdzięcza głównie pokaźnej ilości w swoim składzie kwasu laurynowego oraz kaprylowego. Obie substancje posiadają cechy antybakteryjne, antywirusowe oraz antygrzybiczne. Obecny również kwas linolowy jest w stanie naturalnym składnikiem cementu międzykomórkowego, wpływa pozytywnie na nawilżenie skóry oraz stymuluje jej odnowę komórkową i reguluje wydzielanie gruczołów łojowych. Olej kokosowy zwiera dobroczynną witaminę E oraz przeciwutleniacze.
Olej kokosowy na twarz
Obecność kwasów tłuszczowych, witamin oraz minerałów sprawia, że olej kokosowy doskonale nadaje się do pielęgnacji ciała, twarzy oraz włosów dla osób z problemami, ale nie tylko, sprawdzi się on także w codziennej pielęgnacji, szczególnie zimą. Olej kokosowy stosowany bezpośrednio na skórę poprzez masaż:
- wzmacnia barierę lipidową naskórka
- nawilża i zmiękcza przesuszoną skórę i włosy, dlatego warto też stosować go na pięty i łokcie
- z uwagi na właściwości antyseptyczne poprawia wygląd skóry z wysypką czy trądzikiem, a nawet egzemą
- może być stosowany do skóry atopowej i z łuszczycą: nawilży ją, natłuści, zapobiega wtórnym nadkażeniom bakteryjnym
- łagodzi stany zapalne i podrażnienia
- dzięki przeciwutleniaczom zwalczającym wolne rodniki zapobiega przedwczesnemu starzeniu skóry
Jak stosować olej kokosowy?
Olej kokosowy może uzupełnić a nawet zastąpić wiele z kosmetyków do codziennej pielęgnacji. A dla tych osób, które nie chcą dokonać rewolucji w swoich zwyczajach, można doradzić okresową, np. trwającą jeden miesiąc podmianę produktu. Warto sprawdzić po tym czasie efekt zmian.
Olej kokosowy na twarz to tylko jeden ze sposobów stosowania tego produktu. Niewielką ilość oleju należy delikatnie wmasować w skórę twarzy. Olej szybko się wchłonie nawilżając i odżywiając cerę, a rozgrzana masażem skóra odwdzięczy się zdrowym wyglądem. Poza tym olej można jeszcze wykorzystać w następujący sposób:
- do codziennej pielęgnacji skóry całego ciała, po kąpieli zamiast mleczka do ciała
- do kąpieli natłuszczających, należy dodać niewielką ilość do wody zgromadzonej w wannie
- do masażu newralgicznych partii ciała narażonych na cellulitis np. podczas ciąży
- na popękane i suche pięty oraz łokcie
- do nawilżania i zmiękczenia skórek wokół paznokci
- jako kremu pod oczy
- do ochrony ust szczególnie zimą
- do masażu ciała
- zamiast kosmetyków antybakteryjnych na krostki i pryszcze
- jako maskę na włosy do ich wzmocnienia
- do zmywania makijażu twarzy
- do ochrony skóry twarzy przed wyjściem na spacer albo na narty w mroźny dzień
- zamiast pianki do golenia przy tradycyjnej golarce
- do pielęgnacji włosów zamiast odżywki, maski czy serum, lub do tzw. olejowania włosów
- jako maski do włosów zapobiegającej łupieżowi
- do pielęgnacji skóry dla niemowląt
- jako baza do peelingu i pasty do zębów domowej roboty