Witamina D3 – opis, właściwości, źródła, niedobór, nadmiar

Witamina D3 odpowiada m.in. za prawidłowy stan kości i zębów, a także odpowiednie funkcjonowanie układu krążenia. Godne polecenia jest przyjrzenie się jej opisowi, właściwościom, źródłom, a także objawom i skutkom niedoboru oraz nadmiaru.

Czym jest witamina D3?

Witamina D3 jest związkiem chemicznym, który nosi nazwę cholekalcyferol. Jest to związek steroidowy, który jest pochodną cholesterolu. Powstaje on w skórze pod wpływem działania promieniowania ultrafioletowego. Ta witamina jest rozpuszczalna w tłuszczach. Dzięki temu jest przechowywana w organizmie przez dość długi okres, może to być nawet kilka tygodni. To w konsekwencji powoduje, że już niezbyt częste wystawianie się na działanie promieniowania słonecznego może zapewnić właściwy poziom witaminy D3 we krwi.

Jakie są jej właściwości?

Witamina D3 pełni szereg istotnych funkcji w organizmie. Jej działanie jest związane m.in. z:

• zwiększaniem wchłaniania fosforu i wapnia w przewodzie pokarmowym, czyli pierwiastków, które są niezbędne do właściwego funkcjonowania zębów oraz kości,
• stabilizacją ciśnienia krwi, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko wystąpienia zawału serca, miażdżycy lub udaru,
• korzystnym wpływem na funkcjonowanie układu odpornościowego, co przekłada się na lepsze radzenie sobie z infekcjami bakteryjnymi oraz wirusowymi,
• stymulowaniem wydzielania insuliny, co wpływa na utrzymanie poprawnego stężenia cukru we krwi, a w konsekwencji ogranicza ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2,
• wspomaganiem funkcjonowania układu nerwowego, dzięki czemu zapewnia ochronę przed otępieniem, depresją, chorobą Parkinsona czy też chorobą Alzheimera,
• przyczynianiem się do spalania tkanki tłuszczowej,
• braniem aktywnego udziału w uśmierzaniu migreny,
• stymulowaniem wytwarzania progesteronu i testosteronu, co przekłada się na zwiększenie płodności u kobiet i mężczyzn,
• zapobieganiem występowania chorób autoimmunologicznych w postaci stanu zapalnego jelit czy stwardnienia rozsianego.

Źródła

Podstawowym źródłem witaminy D3 jest promieniowanie słoneczne. Niestety, ale w naszym klimacie tylko w okresie wiosenno-letnim można uzyskać niezbędne ilości tej witaminy. W tym czasie wystarczający jest już 20-minutowy spacer, gdy jest słoneczna pogoda. Istotne jest to, aby na działanie słońca wystawiać maksymalnie dużą powierzchnię swojego ciała. W okresie jesienno-zimowym wskazana jest suplementacja witaminy D3 w ilości 1000 jednostek IU. Tę witaminę można znaleźć w niektórych pokarmach, jednak zwykle nie zawierają one jej zbyt wiele. Najlepsze źródła pokarmowe to:

• tłuste ryby, takie jak np. makrela, łosoś, pstrąg, tuńczyk, miecznik oraz sardynki – są one niezłym źródłem tej witaminy, jednak do utrzymania jej właściwego poziomu konieczne jest codzienne zjadanie tych ryb w dużych ilościach,
• oleje z wątroby ryb – szczególnie olej pochodzący z wątroby dorsza,
• wątroba, np. wołowa,
• żółtka jaj,
• sery dojrzewające,
• pełne mleko, a także produkty mleczne.

Niedobór – symptomy oraz zagrożenia

Symptomy niedoboru witaminy D3 to m.in.:

• bóle kostno-mięśniowe,
• zmniejszenie się łaknienia,
• biegunka,
• choroby przyzębia,
• osłabienie siły mięśniowej, które może przełożyć się na problemy z chodzeniem, a także nieprzyjemne kurcze,
• skłonność do infekcji,
• pogorszenie widzenia,
• kłopoty ze snem,
• pieczenie i niesmak występujące w gardle oraz jamie ustnej,
• u niemowląt mogą wystąpić: nadmiernie płaska główka w tylnej części (z powodu rozmiękania kości czaszki), opóźnienie zrostu ciemiączka, wypukłe guzy czołowe na czole, a także tzw. żabi brzuszek (podczas leżenia brzuszek przetacza się na boki), który wynika ze słabych mięśni brzucha, a także krzywicy żeber.

Witamina D3
Kliknij i sprawdź ceny!

Zbyt mała ilość tej witaminy w organizmie może doprowadzić do rozwoju np.:

• krzywicy u bardzo młodych ludzi,
• osteoporozy i osteomalacji (czyli rozmiękczania kości) u dorosłych,
• poważnych chorób o charakterze autoimmunologicznym, takich jak m.in. reumatoidalne zapalenie stawów, stwardnienie rozsiane, toczeń czy też cukrzyca typu 1,
• nowotworów złośliwych – głównie jelita grubego, nerek, piersi oraz prostaty,
• autyzmu czy schizofrenii, gdy niedobór występuje w okresie płodowym, ponieważ może dojść do trwałego uszkodzenia funkcji mózgowych,
• cukrzycy typu 2 i innych chorób związanych z niewłaściwą gospodarką węglowodanowo-tłuszczową,
• chorób układu sercowo-naczyniowego w postaci np. udarów mózgu oraz zawałów serca,
• otyłości.

Nadmiar – jakie są jego objawy, a także co może powodować?

Do przedawkowania witaminy D3 dochodzi dość rzadko, gdyż wraz z suplementami należy przyjąć co najmniej cztery razy większą dawkę, niż jest to dozwolone. Nadmiar tej witaminy objawia się m.in.:

• redukcją apetytu,
• zwiększonym uczuciem pragnienia,
• nudnościami,
• nadmiernym oddawaniem moczu,
• osłabieniem,
• biegunkami,
• zbytnim poceniem się,
• swędzeniem skóry,
• wymiotami,
• bólem głowy, a także oczu.

Przyjmowanie zbyt dużych ilości witaminy D3 sprawia, że w tkankach (np. w tętnicach, sercu i nerkach) gromadzi się wapń. To w konsekwencji prowadzi do m.in.:

• niewłaściwego działania ośrodkowego układu nerwowego,
• zaburzeń funkcjonowania serca,
• zwiększonego ryzyka rozwoju kamicy nerek oraz pęcherzyka żółciowego,
• chorób kości u noworodka,
• deformacji płodu.